Slimmer met AI – Het ideale zomerboek voor elke leerkracht

De zomervakantie staat voor de deur. Een tijd van rust, ontspanning en herbronning. Of je nu lesgeeft in het lager, secundair of hoger onderwijs: deze welverdiende pauze is hét moment om even uit te zoomen, maar ook om met een fris hoofd inspiratie op te doen voor het nieuwe schooljaar. En hoe doe je dat beter dan met een goed boek op het strand, aan het zwembad of in de tuin?

AI slaapt deze zomer niet
Terwijl wij genieten van zon en zee, staat de wereld van artificiële intelligentie allesbehalve stil. AI blijft razendsnel evolueren en biedt steeds meer kansen binnen het onderwijs. Maar hoe begin je daaraan als je geen technische achtergrond hebt? Geen zorgen: daarvoor is Slimmer met AI geschreven.

Een laagdrempelig boek voor elke leerkracht
Slimmer met AI is speciaal geschreven voor mensen zonder IT-kennis. Het boek loodst je op een toegankelijke manier door de wereld van generatieve AI. Je leert hoe je krachtige vragen of prompts formuleert en hoe je tools als ChatGPT creatief én efficiënt kan inzetten in jouw lespraktijk. Bovendien is het boek prachtig geïllustreerd door leerkracht Line Vanhauwere, wat het lezen extra aangenaam maakt.

Waarom dit boek een must-read is

  • Geen voorkennis vereist
  • Praktische voorbeelden en tips
  • Klaar om direct toe te passen in jouw klas
  • Ideaal om mee te nemen op vakantie

Of je nu inspiratie zoekt voor lesvoorbereidingen, wil experimenteren met AI in je klas, of gewoon wil mee zijn met de toekomst van leren: Slimmer met AI biedt je een zachte instap in een boeiende wereld.

👉 Gun jezelf deze zomer een slimme pauze. Lees Slimmer met AI.

AI-hacker agents en vibe hacking: waarom we allemaal kwetsbaarder worden in het tijdperk van generatieve AI

In een recent en verontrustend artikel in WIRED, getiteld “You’re Not Ready for AI Hacker Agents”, wordt een nieuwe dreiging voor onze digitale veiligheid uit de doeken gedaan: vibe hacking – een term die je misschien nog niet eerder hoorde, maar die je binnenkort misschien niet meer zult vergeten.

Wat we vandaag zien, is een kantelpunt in de wereld van cybersecurity. Waar hackers vroeger technische expertise nodig hadden om digitale systemen te kraken, kunnen ze nu generatieve AI inzetten om automatisch code te schrijven, kwetsbaarheden op te sporen én te misbruiken. En het gaat snel… veel sneller dan we verwachten.


Wat is vibe hacking eigenlijk?

Vibe hacking verwijst naar het gebruik van AI-agents – slimme programma’s die zelfstandig kunnen denken en handelen – om cyberaanvallen uit te voeren. Deze agents hoeven niet te weten waarom of hoe iets werkt, zolang ze maar resultaat boeken.

Een treffend voorbeeld uit het artikel is het systeem XBOW, een AI-gestuurd “cyberagent” dat zelfstandig websites analyseert, fouten in de code detecteert en automatisch manieren zoekt om die fouten te misbruiken. Het is alsof je een hacker hebt die nooit slaapt, geen ethische remmen kent en sneller leert dan een mens ooit zou kunnen.

Wat dit extra gevaarlijk maakt, is dat de drempel voor cybercriminaliteit daardoor drastisch verlaagt. Iemand zonder enige programmeerkennis kan met een beetje AI-ondersteuning een aanval uitvoeren die vroeger weken voorbereiding vroeg. Denk aan phishingcampagnes, malwareontwikkeling of zelfs het manipuleren van kwetsbare smart devices – alles wordt eenvoudiger en schaalbaarder.


AI als wapen én als schild

De technologie zelf is niet kwaadaardig. Sterker nog: AI heeft ook een enorm potentieel in de verdediging. Slimme detectiesystemen, anomaly detection, automatisch patch management – allemaal toepassingen waar AI wél het goede doet. Maar zoals met elk krachtig hulpmiddel, ligt de impact in de handen van de gebruiker.

De strijd tussen aanvallers en verdedigers verplaatst zich steeds meer naar het AI-front. Daarom is het essentieel dat we niet alleen technisch geschoolde cybersecurityexperts opleiden, maar ook mensen die begrijpen hoe AI werkt, hoe het misbruikt kan worden én hoe je het inzet voor het goede.


Howest leidt de cybersecurityprofessionals van morgen op

Binnen de bacheloropleiding Cybersecurity bij Howest wordt deze uitdaging met open vizier aangegaan. In het derde jaar volgen studenten de module “Cybersecurity and AI”, waar ze leren hoe AI ingezet wordt in zowel aanval als verdediging.

Deze opleiding staat absoluut niet stil: ze evolueert mee met de nieuwste dreigingen en technologieën. Studenten bouwen er praktische ervaring op met real-life cases, AI-gedreven tools en simulaties van geavanceerde aanvallen. Gastcolleges van experts uit binnen- en buitenland zorgen ervoor dat het curriculum altijd up-to-date blijft met wat er zich in het veld afspeelt.

Meer nog: in een wereld waar vibe hacking realiteit wordt, is het cruciaal dat studenten niet alleen technisch onderlegd zijn, maar ook ethisch bewust en maatschappelijk betrokken. En dat is precies wat Howest nastreeft in haar onderwijs.


Conclusie: paraat zijn in een nieuw tijdperk

De opkomst van AI-hacker agents zoals XBOW markeert het begin van een nieuw tijdperk in cybersecurity. De traditionele aanpak van firewalls en virusscanners is niet langer voldoende. We hebben nood aan een nieuwe generatie digitale wachters: experts die begrijpen hoe AI werkt, hoe je het kunt misbruiken, en hoe je het inzet om onze digitale samenleving te beschermen.

De bacheloropleiding Cybersecurity bij Howest vormt die digitale voorhoede. Hier worden studenten voorbereid op de uitdagingen van morgen – vandaag.

👉 Meer weten? Bezoek onze website en ontdek hoe jij het verschil kan maken in de strijd tegen de cyberdreigingen van de toekomst.

Kan ChatGPT leerkrachten echt tijd besparen bij lesvoorbereiding?

In de drukke wereld van het onderwijs zoeken leerkrachten voortdurend naar manieren om hun werklast te beheren en zich te concentreren op wat het belangrijkst is: lesgeven en hun leerlingen ondersteunen. Met de opkomst van AI-tools zoals ChatGPT vragen velen zich af of deze technologieën het antwoord kunnen zijn op het verminderen van de aanzienlijke tijd die wordt besteed aan lesvoorbereiding. Een recent grootschalig onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk, in opdracht van de Education Endowment Foundation (EEF), zocht dit precies uit. De resultaten zijn bemoedigend en bieden een kijkje in de potentiële voordelen van AI voor docenten.

Het onderzoek betrof 259 leerkrachten wetenschappen uit het secundair onderwijs in 68 scholen in Engeland, met specifieke focus op leerkrachten die lesgaven aan leerlingen van 12 en 13 jaar (Year 7 en 8). Leerkrachten werden willekeurig toegewezen aan een van de twee groepen: een groep die ChatGPT gebruikte voor lesvoorbereiding en een groep die geen enkele vorm van generatieve AI (GenAI) gebruikte. Het primaire doel was om het effect van het gebruik van ChatGPT op de werklast van leerkrachten te meten, met name de tijd besteed aan het voorbereiden van lessen en materialen gedurende een periode van tien weken in het zomersemester van 2024.

De belangrijkste bevindingen: tijdswinst zonder kwaliteitsverlies

De resultaten leveren overtuigend bewijs dat ChatGPT inderdaad kan helpen de werklast te verminderen. Leerkrachten in de ChatGPT-groep besteedden gemiddeld 25 minuten minder per week aan les- en materiaalvoorbereiding vergeleken met hun collega’s in de non-GenAI groep. Dit vertegenwoordigt een aanzienlijke tijdswinst, wat neerkomt op ongeveer 69% van de tijd die de non-GenAI groep nodig had voor dezelfde taken gedurende de tweede vijf weken van het onderzoek.

Cruciaal is dat deze tijdswinst niet ten koste ging van de kwaliteit. Een onafhankelijk panel van experts beoordeelde de lesvoorbereidingen van beide groepen zonder te weten welke tool was gebruikt, en ze vonden geen kwaliteitsverschil. Bovendien gaf het merendeel van de leerkrachten die ChatGPT gebruikten aan dat de betrokkenheid en het leren van leerlingen vergelijkbaar waren bij het gebruik van materialen die met de tool waren voorbereid.

Hoe leerkrachten ChatGPT gebruikten

Het is belangrijk op te merken dat leerkrachten in het onderzoek ChatGPT doorgaans niet gebruikten om complete lesplannen vanaf nul te genereren. In plaats daarvan maakten ze gebruik van de tool voor specifieke activiteiten om hun voorbereiding te ondersteunen. De meest voorkomende toepassingen waren onder meer:

  • Het creëren van vragen of quizzen.
  • Het vinden van activiteitsideeën.
  • Het aanpassen van materialen voor specifieke leerlingen of om het leesniveau van een tekst te veranderen.
  • Het genereren van vervangingswerk (cover work).

Leerkrachten gaven aan dat deze aanpak hen hielp tijd te besparen. De bespaarde tijd werd vaak opnieuw geïnvesteerd in andere lesgerelateerde taken of gebruikt om hun algehele werklast te verlagen, een bijzonder relevante bevinding in een beroep waar werklast een groot probleem is.

Wie profiteerde het meest?

Het onderzoek onderzocht of bepaalde leerkrachten meer profiteerden dan andere. Bevindingen suggereren dat leerkrachten die al meer vertrouwd waren met technologie waarschijnlijker waren om ChatGPT te gebruiken en grotere tijdswinsten ervoeren. Interessant is dat het gebruik van ChatGPT ook bijzonder nuttig leek te zijn voor tijdswinst voor leerkrachten die minder vertrouwen hadden in het plannen en geven van natuurkunde of die minder vertrouwen hadden in hun algemene wetenschappelijke vakkennis. Dit suggereert dat AI potentieel waardevolle ondersteuning kan bieden aan leerkrachten die nieuwer zijn in een vak of minder vertrouwd zijn met specifieke gebieden.

Navigeren door het AI-landschap

Hoewel het onderzoek sterke eerste bewijzen levert, is het belangrijk te onthouden dat het een relatief korte interventie betrof, gericht op een specifieke groep (leerkrachten wetenschappen in Year 7 en 8) en dat een beperkte versie van ChatGPT die op dat moment beschikbaar was, werd getest. Ondanks de positieve bevindingen over werklast en kwaliteit, mat het onderzoek geen directe effecten op leerresultaten van leerlingen. Leerkrachten werden er ook aan herinnerd om de outputs zorgvuldig te controleren op nauwkeurigheid, vooral degenen die minder vertrouwd zijn met de materie.

Voor leerkrachten die willen verkennen hoe AI-tools zoals ChatGPT effectief kunnen worden geïntegreerd in hun workflow om tijd te besparen en mogelijk de kwaliteit van de voorbereiding te verbeteren, is het begrijpen van de basis essentieel. Mijn boek, Slimmer met AI, is een uitstekend startpunt voor leerkrachten die AI op een efficiënte manier willen gaan gebruiken. Het is bedoeld om praktische begeleiding te bieden bij het doordacht en effectief benutten van deze krachtige tools in een educatieve context.

Een veelbelovende toekomst

Dit onderzoek geeft aan dat AI-tools zoals ChatGPT potentieel een waardevolle rol kunnen spelen bij de lesvoorbereiding van leerkrachten, door een manier te bieden om de werklast aanzienlijk te verminderen met behoud van kwaliteit. Hoewel het geen silver bullet is, kan het gebruik van AI voor specifieke taken kostbare tijd vrijmaken, waardoor leerkrachten zich potentieel kunnen concentreren op andere belangrijke aspecten van hun veeleisende baan. Naarmate AI-technologie blijft evolueren, zal het steeds belangrijker worden voor docenten om te begrijpen hoe ze deze effectief kunnen gebruiken. Dit onderzoek levert een solide bewijs dat dergelijke tools het verkennen waard zijn.

Waarom middelmatigheid geen toekomst heeft in een AI-gedreven wereld

In een recent artikel op TechCrunch getiteld “Is Duolingo the face of an AI jobs crisis?” wordt een verontrustend maar noodzakelijk gesprek gevoerd over de structurele verschuivingen op de arbeidsmarkt als gevolg van generatieve AI. Duolingo — de bekende taalleerapp — ontsloeg een groot deel van zijn vertaalspecialisten, schrijvers en reviewers. Waarom? Omdat AI het “goed genoeg” nu sneller, goedkoper én schaalbaarder kan leveren.

Wat we hier zien, is geen tijdelijk fenomeen of een geïsoleerd voorbeeld. We bevinden ons middenin een structurele kentering. Middelmatigheid — werk van degelijke maar niet-exceptionele kwaliteit — is niet langer houdbaar. Niet omdat het slecht is, maar omdat het vervangbaar is.

AI en de val van het gemiddelde

AI doet niet alles beter dan de mens. Maar AI is onverbiddelijk efficiënt in het automatiseren van taken waarvoor het antwoord al in de data zit. Denk aan het schrijven van standaardteksten, het samenvatten van documenten, het beantwoorden van eenvoudige klantvragen, of zelfs het ontwerpen van lesmateriaal. Dit zijn precies de taken waarin een groot deel van de ‘kenniswerkers’ vandaag actief is.

In een wereld waar AI die taken tegen een fractie van de kostprijs op grote schaal kan uitvoeren, komt de waarde van menselijk werk onder druk te staan — tenzij dat werk onderscheidend is.

De nieuwe waarde-eenheid: domeinexpertise

In mijn boek Slimmer met AI schrijf ik over de noodzaak van de mens als domeinexpert. Terwijl AI steeds meer horizontale taken op zich neemt, komt de waarde van verticale, gespecialiseerde kennis op de voorgrond. Een domeinexpert weet wat belangrijk is in een specifieke context, kan kritisch reflecteren over AI-uitvoer, en kan ethische, menselijke afwegingen maken die geen enkel model begrijpt.

De AI die vandaag middelmaat vervangt, is morgen je co-piloot — als jij zelf aan het stuur zit met voldoende inzicht en expertise. Wie geen richting bepaalt, laat zich sturen. En dat is zelden de weg naar relevantie of groei.

De paradox: AI maakt mensen niet overbodig, maar verplicht ons om beter te worden

Het is een paradox die vaak verkeerd begrepen wordt. AI vervangt geen mensen; het vervangt handelingen zonder meerwaarde. Het vervangt inhoud zonder identiteit. Het vervangt werk zonder visie.

Maar net daardoor opent AI ook de deur voor iets anders: werk met betekenis, gebaseerd op jouw unieke expertise, creativiteit en menselijke interpretatiekracht. De vraag is: wil je die deur binnenstappen?

Wat jij vandaag kunt doen

De vraag “hoe blijf ik relevant?” wordt stilaan urgenter dan ooit. Mijn aanbeveling, zoals ook besproken in Slimmer met AI, is drieledig:

  1. Investeer in specialisatie. Kies een niche en verdiep je. Breed inzetbaar zijn is mooi, maar scherp inzicht in één domein maakt je onmisbaar.
  2. Leer samenwerken met AI. Zie AI niet als bedreiging, maar als hefboom. Wie AI leert sturen met de juiste prompts en context, vergroot zijn eigen slagkracht.
  3. Blijf nieuwsgierig. Technologie verandert snel, maar leren is een constante. Lifelong learning is geen slogan meer, het is een vereiste.

Tot slot

Wat met de miljoenen kenniswerkers die vandaag nog net “goed genoeg” zijn? Zij staan op een tweesprong. De ene weg leidt naar automatisering. De andere naar transformatie.

AI zal niet stoppen, en dat hoeft ook niet. Maar jij kunt beslissen welke rol je erin speelt: toeschouwer, slachtoffer of expert.

📘 Slimmer met AI wil je helpen om die expert te worden — iemand die niet bang is voor technologie, maar ze doelgericht inzet om impact te maken.


Meer lezen? Ontdek mijn boek Slimmer met AI over hoe je met de juiste prompt en mindset het verschil kunt maken in tijden van artificiële intelligentie.